Over kersttradities en Kerstmis op Zakynthos

Het volgende artikel heb ik gekopiëerd van de blog van Zakynthos Informer. Het is geschreven door  Louise Inzk. Ik heb het uit het Engels vertaald met Google Translate en heb geprobeerd de meeste kromme vertalingen eruit te halen, maar er zal hier en daar nog wel iets zijn achtergebleven. Maar ik denk dat je de grote lijnen wel zult snappen. En daar is het mij om te doen. Ik hoop dat je het leuk vindt om te lezen over de Zakynthische kersttradities en dan rest mij jullie prachtige Kerstdagen te wensen. 

***

Kersttradities en  Kerstmis op Zakynthos.

Kerstmis, wordt bijna overal in de wereld gevierd, elk met zijn eigen speciale tradities, voedsel en cultuur. Zakynthos is een plek die op zichzelf staat.

Saint Mary's Square.

Zakynthische tradities verschillen van die van de rest van Griekenland, nog steeds hebben die de overhand en zijn van generatie op generatie doorgegeven. Het is hoe deze tradities van grootouders en ouders worden bewaard die hen levend houden, niet omdat ze moesten, maar omdat het hun keuze was om ze te volgen.

Kerstliedjes en decoratie
Kerstmis op Zakynthos is altijd al een belangrijke viering geweest. Op basis van zijn religieuze karakter zijn de tradities tot op de dag van vandaag goed bewaard gebleven. De traditie van het zingen van kerstliedjes  is begonnen in de dorpen op Sint Nicolaosdag, die op 6 december is (Marlies: Jazeker, ónze Sint Nicolaas). Een traditie die het vrouwenkoor in Ambelokipi heeft bewaard, omdat Sint Nikolaos de beschermheilige van het dorp is. Op 6 december worden de kerstliedjes op het terrein van de kerk gezongen en daarna wordt er een feest gehouden, waarbij dorpelingen samenkomen en elkaar het goede wensen en genieten van  Zakynthische delicatessen als 'kourabiethes' en 'melomakarona' en een glas warme wijn.

traditionele carolling door kinderen

Kerstliedjes
Op de ochtend van 24 december gaan de kinderen op weg om kerstliedjes te zingen, ze lopen rond met hun driehoekig vormgegeven muziekinstrument (triangel) en het eerste kerstlied zingen in ruil voor een munt.
In de beginjaren vertrokken kinderen na zonsondergang met lantaarns en zongen ze hun kerstliederen door de buurt. Gezinnen die bij hen thuis waren uitgenodigd om naar de kerstliederen te luisteren, zouden hen dan rozijnen, noten of andere eenvoudige zoetigheden aanbieden als een traktatie voor de jonge kinderen, want dan was er niet veel geld, en ook geen snoepjes.

De kerstdecoraties waren vroeger eenvoudiger. In sommige huizen werd een boomtak gekapt en versierd met handgemaakte versieringen en kleine ornamenten. Er werden ook papieren versieringen gemaakt door de kinderen om kleine lekkernijen op te kunnen hangen.

Kerstavond 24 december
Kerstavond in Zakynthos is iets heel anders dan de Engelse tradities (ook anders dan de Nederlandse tradities trouwens). Elk huis bereidt zich voor op het avondeten, dat bestaat uit gekookte broccoli en de beroemde Zakynthian Kouloura (zoet brood). Dit klinkt misschien vreemd voor ons, want broccoli zou niet onze voedselkeuze zijn, vooral niet op kerstavond, maar vergeet niet dat de tradities werden opgesteld op basis van een strikt religieus karakter van deze tijd, aangezien de meeste Grieken in een vastentijd waren.
De traditionele Kouloura, die de ster van Bethlehem symboliseert, die de drie wijzen naar de baby Jezus leidde, wordt 's morgens gebakken. Het is een zoet brood, met basisingrediënten van Zakynthian (Zante) zwarte bessen, sultanarozijnen, noten, anijs, kaneel, kruidnagel, rode wijn en Zakynthische olijfolie.

Traditioneel Zakynthiaans kerstbrood "kouloura"

In deze Kouloura wordt zelfs een geluksmunt geplaatst, "irema" (ηύρεμα) genoemd.
Er zijn twee soorten Kouloura, het zoete brood van Zakynthos, dat meestal wordt gegeten in de avond en het kerstbrood Christopsomo, waarop het symbool van Het Kruis is gemaakt. Dit soort brood is niet zo zoet, hoewel het is gemaakt van hetzelfde deeg als het zoete, maar bevat geen krenten, rozijnen en noten en wordt meestal tijdens de lunch gegeten.

's Avonds eet het hele gezin alleen broccoli zonder olie, omdat het van 14 november tot 24 december heeft gevast als voorbereiding op de communie, die in de vroege uurtjes van de kerstochtend wordt gehouden.

Het Zakynthiaanse ritueel.

Later op de avond komt het gezin bij elkaar om de Zakynthian Kouloura aan te snijden, waarin de munt in is verstopt. De munt, die veel geluk betekent voor het komende jaar voor wie hem in het stuk brood vindt, symboliseert de geboorte van Christus. Het is meestal het oudste lid van het gezin die het brood aansnijdt. Maar eerst wordt het brood meegenomen naar het vuur en er wordt een mengsel van wijn en olijfolie overheen gegoten in een vorm van een kruis.

Daarna krijgt iedereen een stuk brood, te beginnen met Christus, het gezin en dan alle familieleden in volgorde van leeftijd, zelfs degenen die misschien weg zijn.
Volgens de historische en folklore geschriften gedateerd tussen 1865 en 1956, symboliseert de eigenlijke Kouloura de ster van Bethlehem, die de drie koningen naar de plaats leidde waar Jezus werd geboren, de munt, vertegenwoordigt de baby Jezus, de twee stukken hout op het vuur gevormd in de vorm van het kruis symboliseren Adam en Eva, de wijn en de Zakynthische olijfolie die over de Kouloura werden gegoten symboliseren de geschenken die voor baby Jezus zijn neergelegd en de vlammen vertegenwoordigen de opstanding van Christus en de verlossing van Adam en Eva.
De hele nacht kunnen schoten uit de jachtgeweren worden gehoord als elk huishouden zijn Kouloura aansnijdt, wat dan weer symbool staat voor het teken van wedergeboorte en de verlossing van Adam en Eva. Wanneer de persoon het geweer afvuurt, zal hij de woorden zeggen "voor Herodes" om de verontwaardiging te tonen van de mensen die werden vervolgd in de naam van Christus.

Een andere, oude traditie, die tegenwoordig niet meer zo gewoon is op het eiland Zakynthos, was om een groot houtblok gedurende 12 dagen te laten branden vanaf de ceremonie van de Kouloura. De wijn en olie die over de Kouloura zijn gegoten, waren ook een teken van "Het Goede" en dat zorgde ervoor dat de boze geesten (kalikantzari) het huis zouden verlaten. Dag en nacht hielden ze het hout twaalf dagen brandend tot het feest van de Driekoningen, dat op 6 januari plaatsvindt.

1e Kerstdag 25 december

Saint Dionysios Church, Zakynthos

In de vroege ochtenduren rond vier uur zijn er kerkdiensten, een traditie die de meeste kerken tot op de dag van vandaag houden. St. Dionysios in Zakynthos-stad is een van deze kerken. De kerk zal op dat moment open zijn voor de mis en de dienst zal rond zeven uur in de ochtend eindigen.

De hele familie gaat naar de kerk voor de communie om daarna, vroeg in de ochtend de kerstmaaltijd te koken: eieren- en citroensoep. Het is een kerstgerecht voor speciale gelegenheden, hier op Zakynthos. Vrouwen gebruiken verschillende soorten vlees, afhankelijk van wat ze tot hun beschikking hebben, zoals kip, kalkoen, varken of geit, ze laten het goed koken, en dan maken ze een soep met rijst, die vlak voor het serveren rond lunchtijd klaar is.

Eieren en citroensoep in zakynthische stijl

Een opmerkelijk verschil in de Zakynthische traditie ten opzichte van de Engelse traditie is het kerstdiner én dat cadeaus meestal niet worden uitgewisseld op eerste kerstdag. In de loop van de jaren en als gevolg van de Engelse invloed, zien we dat Griekse gezinnen ook wel kerstcadeautjes onder de boom plaatsen voor hun kinderen om te openen, maar de meesten zullen dit doen op oudejaarsavond, in afwachting van de komst van Agios Vassilis.

Tweede kerstdag 
Deze dag wordt gehouden ter ere van onze Maagd Maria. Dit is de dag van iedereen die de naam in eer hebben en hun naamdag vieren, op Zakynthos alleen zij met de naam die is afgeleid van Panagia (Maagd Maria), Panagiotis, Panagiota niet de gewone naam Maria.
De meeste huishoudens hebben na het breken van hun vasten met Kerstmis gebraden vlees of gevogelte in de oven, het meest voorkomende vlees in deze tijd van het jaar is kalkoen.

***